Hemen aurki ditzakezu IDEKOri buruzko azken berriak
IK4-IDEKO zentro teknologikoak RELASHET proiektuan parte hartu du, metalezko aleazioen ekoizpen prozesuetan sortzen diren tentsioak kontrolatzera bideratutakoa
Iniziatibak Eusko Jaurlaritzaren laguntza izan du Elkartek programaren bidez
Ekonomiarentzako estrategikoak diren sektore industrialek, hala nola, automozioak, aeronautikak edo energia sorkuntzak pisu gutxiago duten materialak izateko erronka dute kostuak murriztu eta eraginkortasuna handitzeko. Lortzeko, gaur egun txapa metalikoaren aleazio berrien garapenean lan egiten ari da, egituren arintzea ahalbidetuko duten hobetutako propietateekin.
Hala ere, aleazio metaliko berri hauen ekoizpen prozesuan zehar barruko tentsioak sortzen dira, azken piezetan akatsak sortzen dituzte eta ekoizleei beharrezko eskakizunak betetzea zailtzen die.
Arazo horri erantzuna emateko helburuarekin, IK4-IDEKO zentro teknologikoak RELASHET proiektuan parte hartu du, gaur egungo txapa prozesatzeko lerroen funtzionamendua hobetzera bideratutako iniziatiba, materialen ekoizpen prozesuetan sortzen diren hondar-tentsioak kentzeko sistema berritzaileak sartuta.
Proiektuak, ikerketa erakundeak gidatua, Eusko Jaurlaritzaren laguntza izan du Elkartek programaren bitartez eta enpresen lehiakortasuna indartzea bilatzen du teknologia aurreratuak industria ehunari transferituz.
“Txapa formako aleazio metaliko guztiak lingoteak, txotxoak edo galda jarraitik abiatuta lortutakoak dira eta ondoren beroan edo hotzean laminatuta. Hala ere, bai laminatze prozesua, edo bobinen biribilkatzean, tentsioak sortzen dira txaparen barruan forma akatsak eraginez” ziurtatu du IK4-IDEKO zentro teknologikoan ikerketa arduraduna den Sonia Moralejok.
Barruko tentsio horiek askatzeak piezen ekoizleei eskatutako tolerantzia tarteak betetzea galarazten die, muntatuko osagaietan zehaztasun handiagoa eta txapen azken lautasunean kalitate hobeak eskatzen ari den testuinguru batean.
“Txapa konformatuaren enpresek eskatzen dituzten tolerantziak gero eta zorrotzagoak dira eta altzairu ekoizleak ez dira gai eskakizun hauek betetzeko. Hori bereziki erabakigarria da erresistentzia altuak eta distentsionatzeko zailtasun handiagoak dituzten materialaren aleazio berrietan sprinbackaren eragin handiagatik, pieza bat matrizetik erretiratu ostean agertzen den errekuperazio fenomeno elastikoa” gaineratu du adituak.
RELASHET proiektuak, 2018ko abenduan amaitua, hondar tentsioen fenomenoa aztertzeko balio izan du, kentzeko metodo berriak proposatzeko, merkatura transferitu daitezkeenak eta bere bideragarritasuna aztertzeko txapa errealaren lerroetan sartzeko.
Proiektuaren arduradunek txapa distentsionatzeko prozesu ezberdinak garatu dituzte beroan laminatutako altzairuetan. “Prozesu hauek esperimentalki aztertu dira eta zenbakizko simulazioaren bitartez, horrek soluzio ezberdinen alderaketa zientifiko teknologiko bat egitea ahalbidetu du eta horrela industrian inplementatzeko bere aukerak aztertzea” baieztatu du Sonia Moralejok.
Zehazki, RX difrakzioaren bitartez aztertu dira temper milla, granailatua eta lautze termikoa izan duten txapak, bai gainazalean eta bai sakoneran. Azterketaren emaitzek islatzen dute granailatzean tentsio konpresiboak lortzen direla, temper mill-ean barne hartze diren tentsioak, eta lautzean zero ingurukoak.
“Proiektu honetan proposatutako hurbilketak abantaila hauek aurkezten ditu: lautasun eta distentsionatzearen muturreko kalitateak laser mozketa bezalako operazioen ostean, askoz garestiagoak diren lautzeko beste prozesu batzuek erabiltzea ekiditen du (stretch leveller, leveller tentsioa), eskatutako lautasun tolerantzietarako gai ez den materialaren hondarra murriztu egiten du eta materialen propietatea hobetzen du”, amaitu du Sonia Moralejo ikerlariak.
Iniziatiba honetan, IK4-IDEKOk hondar tentsioak kentzeko ahalmenak aplikatu ahal izan ditu eta ebaketa prozesuan zehar txaparen distortsio geometrikoaren hasierako egoeraren eraginaren gaineko bere ezagutzetan sakondu.
.jpg)
